Astygmatyzm - objawy i leczenie
Co to jest astygmatyzm?
Astygmatyzm (inaczej: niezborność) to wada refrakcji, która wynika z niesferyczności oka. Trzeba zaznaczyć, że każdy człowiek ma pewien astygmatyzm fizjologiczny. Wynika to z faktu, że oko ludzkie nie jest idealną kulą. Jako stan „naturalny” określa się astygmatyzm do poziomu 0,5 dioptrii. Większe nieregularności krzywizny oka wymagają badania i korekcji.
Objawy astygmatyzmu wynikają z nieregularnego kształtu rogówki lub soczewki. Jest on lekko jajowaty, nie ma kulistego kształtu jak prawidłowa powierzchnia gałki ocznej. Przez tę niewielką zmianę krzywizny światło wpadające do oka nie skupia się prawidłowo na siatkówce. Jest nieznacznie rozproszone, co powoduje rozmycie widzianego obrazu. Astygmatyzmowi może towarzyszyć inna wada wzroku w postaci krótko- lub nadwzroczności.
Rozróżnia się dwa podstawowe rodzaje astygmatyzmu:
- regularny – zdecydowanie częściej występująca forma tej wady wzroku, ma związek z inną krzywizną przekroju powierzchni oka niż prawidłowa gałka oczna, ale odchylenie to jest regularne (proporcjonalne na całej krzywiźnie), można łatwo skorygować dzięki odpowiednio dobranym okularom lub torycznym soczewkom kontaktowym
- nieregularny – ta forma astygmatyzmu występuje rzadziej i wynika z nieregularnego odchylenia kształtu rogówki, może rozwinąć się wskutek urazu oka lub innych schorzeń rogówki, także tę wadę można korygować dzięki odpowiednio dobranym specjalistycznym soczewkom kontaktowym.
Nieregularna krzywizna rogówki zwykle obecna jest już od urodzenia. Wada wzroku może objawiać się od najmłodszych lat, najczęściej pogłębia się z wiekiem. Ale pojawienie się nieregularności na powierzchni oka może wynikać też z urazów lub rozwoju niektórych chorób, np. stożka rogówki. W przebiegu tego schorzenia początkowo kulista soczewka zmienia swój kształt na stożkowaty.
Zobacz preparaty na poprawę wzroku>>
Jak widzi osoba z astygmatyzmem?
Oko ma problem ze skonstruowaniem wyostrzonego obrazu. Objawy astygmatyzmu to przede wszystkim zamazany obraz i trudność ze skupieniem wzroku na obiektach, zarówno na tych znajdujących się daleko, jak i tych bliskich. Osoba z astygmatyzmem ma problem z ostrym widzeniem przedmiotów z różnej odległości. Powoduje to trudność zarówno z dostrzeżeniem napisów i znaków drogowych w odległości kilkudziesięciu metrów, jak i podczas czytania książki oddalonej jedynie o kilkadziesiąt centymetrów od oczu.
Jakie problemy z widzeniem ma osoba z astygmatyzmem?
- Widzi zamazany, nieostry i zniekształcony obraz.
- Proste linii falują, a punkty mogą być widziane jako elipsy.
- Często mruży oczy, przeciera je i często mruga.
- Aby lepiej widzieć, przekrzywia głowę.
- Ma zaburzoną orientację przestrzenną.
- Myli litery, szybko męczy się przy czytaniu, ma trudności z rozumieniem czytanego tekstu.
- Ma problemy z nauką i koncentracją.
- Skarży się na nawracające bóle głowy, szczególnie w części czołowej.
Rozmyte widzenie powinno skłonić do wizyty u specjalisty. Okulista przeprowadzi serię testów, które potwierdzą lub wykluczą astygmatyzm. Nieleczona wada wzroku nie tylko utrudnia codzienne funkcjonowanie. Problemy z ostrym widzeniem powodują bóle głowy, bowiem mózg stara się wykonać dodatkową pracę, aby ostro dostrzegać przedmioty w polu widzenia. Ból i mrużenie oczu, zmęczenie i drażliwość są tego naturalnym skutkiem.
Test na astygmatyzm – czy mogę samodzielnie sprawdzić, czy mam tę wadę wzroku?
Podejrzewając u siebie astygmatyzm, warto przede wszystkim skierować swoje kroki do okulisty, by wykonać specjalistyczne badania. Oczekując na wizytę, można w warunkach domowych wykonać prosty test. Na białej kartce papieru narysuj czarną linią niewielki okrąg wielkości monety. Następnie po jego zewnętrznej stronie co 1-2 mm narysuj promieniście odchodzące linie o długości około 5-7 cm. Tak przygotowany rysunek posłuży do wykonania domowego testu na astygmatyzm.
Weź kartkę i trzymaj ją przed oczami w odległości około 35-40 cm. Zakryj jedno oko i popatrz uważnie na obraz. Przyglądaj się przed kilka minut i obserwuj, czy widzisz proste linie. Czy nie rozmywają się, czy w każdym fragmencie mają taki sam kolor, czy nie falują? Powtórz test zakrywając drugie oko.
Jeśli podczas tego domowego badania zauważysz, że linie są nieostre, mają różną grubość i nasycenie barwy, wówczas możesz podejrzewać u siebie astygmatyzm. Pamiętaj jednak, że tylko specjalistyczne badania i diagnoza u okulisty pozwolą z całą pewnością potwierdzić lub wykluczyć astygmatyzm.
Czy astygmatyzm można wyleczyć?
W zdecydowanej większości przypadków noszenie korekcyjnych szkieł (okulary lub soczewki) pozwala na ostre widzenie. Szkła cylindryczne do okularów o różnej mocy załamywania światła są indywidualnie dopasowywane do wady wzroku pacjenta. Jeśli wolimy nosić soczewki kontaktowe, wówczas dla każdej osoby dobierane są soczewki toryczne.
Od pewnego czasu tę wadę można leczyć dzięki laserowej korekcie wzroku. Astygmatyzm trudno w całości wyleczyć, można jednak z znacznym stopniu „spłycić” wadę. Dzięki laserowej korekcie nawet duży astygmatyzm można zmniejszyć nawet o -6,0 dioptrii. Jest to metoda bezpieczna dla pacjentów, skuteczna i dająca dobre efekty.
Nie ma domowych sposobów na astygmatyzm. Badania, diagnostyka i leczenie astygmatyzmu prowadzi się z udziałem okulisty.
Soczewki na astygmatyzm – jak dobrać?
Obie formy astygmatyzmu można korygować dzięki miękkim torycznym soczewkom kontaktowym. Powinny być one dobrane przez specjalistę po wykonaniu serii badań do każdego indywidualnego przypadku. Ten rodzaj soczewek jest w stanie skorygować indywidualne różnice w kształcie gałki ocznej. Dzięki temu krzywizna powierzchni oka wyrównuje się, co pozwala na poprawne skupienie wpadającego światła na siatkówce. Widziany obraz jest wyraźny i ostry.
