Ból zatok u dzieci. Jak rozpoznać objawy i wyleczyć zapalenie?

Objawy zapalenia zatok u dzieci są podobne jak u dorosłych: rozpierający ból głowy w części czołowej, zatkany nos, uciążliwy i męczący katar, ogólne osłabienie, czasami gorączka. Mimo że w pełni rozwinięte wszystkie zatoki pojawiają się dopiero około 15. roku życia, to już nawet małe dzieci cierpią na ból zatok. Jak rozpoznać i leczyć zapalenie zatok u dziecka? 

Większość noworodków rodzi się z zatokami sitowymi i szczękowymi. Około 3. roku życia wykształcają się zatoki klinowe, a po ukończeniu przez dziecko 5 lat – zatoki czołowe. W kolejnych latach rozwijają się intensywnie struktury zatok, a o ich pełnym wykształceniu można mówić około 15. roku życia. Podstawową funkcją zatok przynosowych jest oczyszczanie, nawilżanie i ogrzewanie wdychanego powietrza. To one są pierwszą barierą dla drobnoustrojów i zanieczyszczeń. Infekcja i zaburzenie ich równowagi prowadzą do rozwoju dokuczliwych dolegliwości.

Zapalenie zatok u dzieci - przyczyny

Choroba ma podłoże bakteryjne lub grzybicze. Zapalenie zatok u dzieci może towarzyszyć innej chorobie i bezpośrednio z niej wynikać. Często ma związek z infekcjami w obrębie błony śluzowej nosa i gardła (np. kataru siennego, przeziębienia) lub schorzeń w obrębie ucha (np. zapalenia ucha). Czynnikiem sprzyjającym rozwojowi zapalenia zatok u dziecka są wady anatomiczne nosa, jak np. skrzywienie przegrody nosowej. Powodem nawracającego zapalenia zatok mogą być przerośnięte migdałki. W tym wypadku, aby uniknąć nawrotów choroby, lekarz może zalecić ich usunięcie.

Ból zatok - objawy

Nagłe i ostre zapalenie zatok w większości przypadków dotyczy zatok przynosowych. Towarzyszy mu rozpierający i dotkliwy ból głowy w okolicy czoła i nasady nosa. To tego zatkany nos, trudna do usunięcia wydzielina i męczący katar. U dziecka pojawia się śluzowy, ropny lub śluzowo-ropny wyciek z nosa. Dochodzi do tego ogólne osłabienie, złe samopoczucie, czasami podwyższona temperatura.

W sytuacji, kiedy stanem zapalnym objęte są zatoki czołowe, pojawia się charakterystyczny kłujący ból podczas schylania głowy. Gdy dochodzi do tego jeszcze obrzmienie powiek, wówczas to sygnał, że doszło do infekcji błędnika sitowego. Jeśli ból pojawia się u szczytu głowy, wówczas mamy do czynienia z zapaleniem zatok klinowych, jeśli zaś w okolicy górnej szczęki, to znak, że stan zapalny rozwija się w zatokach szczękowych.

Niezależnie od lokalizacji, objawy ostrego zapalenia zatok u dzieci są męczące i dokuczliwe dla najmłodszych. Szczególnie dotyczy to małych dzieci, które mogą mieć problem z dokładnym wyczyszczeniem nosa i precyzyjnym nazwaniem objawów. Jeśli u dziecka pojawią się którekolwiek z wymienionym symptomów (także ból zatok bez kataru), wówczas należy zwrócić się o pomoc do lekarza.

Ból zatok u dzieci – leczenie

Stan zapalny i ból zatok u dzieci leczy się objawowo preparatami i lekami na zatoki dostępnymi bez recepty lub antybiotykami. Pierwsze, jeszcze niezbyt nasilone, objawy można łagodzić w prosty sposób. Pomieszczenie, w którym przebywa dziecko powinno być dobrze wywietrzone i nawilżone. Można także aplikować maluchowi do nosa roztwór soli morskiej (np. Disnemar aerozol do nosa dla dzieci) lub sól fizjologiczną. To pomaga rozrzedzać i upłynniać zalegającą wydzielinę, udrażniać noc i ułatwiać oddychanie. Można także stosować inhalacje oraz ciepłe okłady na czoło. Do spania warto podłożyć dziecku wyżej poduszkę – maluchowi będzie się lepiej spało z uniesioną głową. Wówczas wydzielinę łatwiej usunąć, nie spływa do gardła, a dziecko może swobodnie oddychać. 

Jeśli objawy postępują, wówczas należy zwrócić się o pomoc do lekarza pediatry lub laryngologa. Specjalista po dokładnym badaniu zaleci kurację objawową i jeśli diagnoza na to wskazuje – zaleci wdrożenie leczenia antybiotykami. 

Leczenie doraźne oraz wspomagające podczas antybiotykoterapii zapalenia zatok u dzieci obejmuje wspomniane już sposoby domowe, a także dodatkowo:

• Stosowanie hipertonicznych i izotonicznych roztworów soli, które zmniejszają obrzęk błony śluzowej nosa i ułatwiają ewakuację wydzieliny.
• Płukanie nosa przy pomocy zestawów do płukania zatok dla dzieci (np. Fixsin Junior).
• Przyjmowanie środków przeciwbólowych dla dzieci, które jednocześnie łagodzą stan zapalny, np. Nurofen Forte lub Nurofen Junior w zależności od wieku dziecka.

Zapalenie zatok, choć jest dolegliwością uciążliwą szczególnie dla małych pacjentów, może być skutecznie leczone z wykorzystaniem domowych sposobów wspierających zalecenia specjalisty.