Dlaczego warto odczulać się jesienią?

Kiedy nadchodzi jesień alergicy mogą odetchnąć. Słabnie większość uciążliwych objawów uczulenia na pyłki roślin, można wreszcie odetchnąć pełną piersią. Choć do kolejnej wiosny alergicy chcieliby zapomnieć o objawach utrudniających im życie, to właśnie jesień jest najlepszym momentem, by rozpocząć odczulanie. Dlaczego warto zająć się tym właśnie jesienią? Wyjaśniamy.

Gdy w powietrzu unosi się mniej alergenów, wówczas osoby uczulone na pyłki traw i drzew mogą rozpocząć terapię odczulającą. Alergolodzy podkreślają, że immunoterapię alergii sezonowej można prowadzić wyłącznie pomiędzy okresami pylenia. 

W sezonie alergie leczone są jedynie objawowo. Leki na alergię o działaniu przeciwzapalnym i antyhistaminowym łagodzą objawy uczulenia, ale nie likwidują jego przyczyn. Alergię powoduje nadwrażliwość organizmu na niektóre antygeny. Należą do nich m.in.: pyłki roślin, kurz, roztocza czy niektóre pokarmy. Są to substancje, które u osób nie wykazujących reakcji nadwrażliwości są tolerowane przez organizm i nie wywołują nieprzyjemnych objawów.

Jedyną skuteczną metodą leczenia alergii jest odczulanie. Terapia przyczynia się do osłabienia wrażliwości organizmu na czynnik uczulający.

Kiedy zdecydować się na odczulanie?

Najprościej mówiąc odczulanie, czyli immunoterapia swoista, polega na podawaniu dawek preparatu (szczepionki) zawierających jeden lub więcej alergenów (maksymalnie 4). Kuracja trwa długo, w zależności od przypadku to okres od 3 do 5 lat. Ci, którzy z sukcesem przeszli terapię twierdzą, że warto podjąć ten wysiłek, bowiem jej pozytywne efekty utrzymują się przez wiele lat i dają dużą ulgę w sezonie pylenia. Odczulanie zmniejsza, a w niektórych przypadkach może nawet likwidować objawy alergii. Po terapii znacznie poprawia się jakość życia, zmniejsza się potrzeba przyjmowania leków.

Terapię odczulającą można prowadzić u dorosłych alergików i dzieci od 5. roku życia. Mogą z niej skorzystać osoby, które mają potwierdzoną i zdiagnozowaną alergię. Po szczegółowej diagnostyce, która obejmuje także testy alergiczne, razem ze specjalistą alergologiem pacjent podejmuje decyzję o przebiegu terapii.

Czy można odczulać wszystkie rodzaje alergii?

Najskuteczniejsza i najbardziej uzasadniona jest immunoterapia swoista w przypadku uczulenia na alergeny wziewne (w tym: pyłki roślin, roztocza) i jad owadów (pszczoły, osy). Słabsze efekty terapii można uzyskać przy alergiach na sierść i naskórek zwierząt i na pleśnie. Bardzo rzadko zaleca się stosowanie odczulania przy leczeniu atopowego zapalenia skóry.

Nie ma potrzeby stosowania terapii odczulającej przy alergii pokarmowej. Bowiem aby wyeliminować jej objawy, wystarczy unikać lub mocno ograniczyć uczulające pokarmy w jadłospisie.

Na czym polega odczulanie?

Terapia polega na podawaniu przez dłuższy czas stopniowo zwiększanych dawek alergenu. W zależności od nasilenia uczulenia oraz stosowanej metody kolejne dawki aplikuje się w odstępach miesięcznych, tygodniowych lub przyjmuje się je codziennie. 

Początkowo zwykle dawki podawane są częściej, a z czasem, kiedy organizm nauczy się tolerować alergen, preparat stosuje się rzadziej. Dawki podtrzymujące podaje się nawet przez okres od 3 do 5 lat. Terapię stosuje się jedynie poza okresami wystąpienia objawów w przypadku alergii wziewnych lub przez cały rok, np. przy całorocznym alergicznym nieżycie nosa.

Odczulanie – dostępne metody

Obecnie dostępne są 3 podstawowe sposoby podawania alergenów:

• Zastrzyki (szczepionki) podskórne – kolejne dawki podawane są zwykle co 4-5 tygodni, wymagają pomocy specjalisty w gabinecie, mogą bowiem wywołać reakcję anafilaktyczną.
• Krople podawane podjęzykowo – stosunkowo nowa w Polsce metoda odczulania. Polecana szczególnie w terapii dla dzieci i młodzieży. Można stosować ją samodzielnie, jest szybka, bezbolesna i nieinwazyjna.
• Tabletki podjęzykowe – terapia przebiega podobnie jak szczepionki w formie kropli, jednak podawana jest w postaci tabletki.

Wybór metody powinien zależeć od indywidualnych preferencji pacjenta. Zastrzyki mogą być bolesne, wymagają też regularnych wizyt u alergologa. Szczepionki podjęzykowe to częstszy wybór w przypadku leczenia alergii u dzieci. Są bezbolesne, ponadto można je podawać w domu, co znacznie ogranicza stres związany z prowadzoną terapią.

Odczulanie u dzieci – kiedy zacząć, czy warto?

Immunoterapię swoistą stosuje się u dzieci, które ukończyły 5. rok życia. Specjaliści podkreślają, że im wcześniej rozpoczęta terapia, tym lepsze efekty. Lepsze rezultaty uzyskuje się u dzieci niż u dorosłych. Według opinii rodziców efekty terapii w niektórych przypadkach są widoczne już po roku przyjmowania szczepionek. 

Odczulanie w młodym wieku ma jeszcze jedną ważną zaletę. Oswojenie organizmu z alergenami może przyczynić się do powstrzymania tzw. marszu alergicznego i rozwoju w przyszłości poważnych schorzeń na tle alergicznym (np. astmy). 

Czy odczulanie jest skuteczne?

Przy prawidłowo przeprowadzonej terapii odczulanie daje zazwyczaj dobre efekty. Warto zacząć odczulanie jak najszybciej po zdiagnozowaniu przyczyny alergii. Pozytywne efekty powinny pojawić się po podaniu przynajmniej kilku dawek szczepionki, jednak tempo leczenia uzależnione jest od wielu indywidualnych uwarunkowań. Jeśli po 3 latach prowadzenia terapii nie widać efektów, należy zakończyć leczenie. W pojedynczych przypadkach terapia może okazać się nieskuteczna.