Fakty i mity dotyczące antybiotyków
Z tego opracowania dowiesz się:
- Na co jest antybiotyk? Czy jest skuteczny na grypę i przeziębienie?
- Czy należy przerywać terapię po kilku dniach, gdy ustępują objawy?
- Czy antybiotyk obniża gorączkę?
- Czy wszystkie antybiotyki działają podobnie?
- Antybiotyk a sok grejpfrutowy – czy wchodzą w interakcję?
- Czy antybiotyki osłabiają działanie doustnej antykoncepcji?
- Probiotyk a antybiotyk – czy warto stosować?
- Jak długo organizm oczyszcza się z antybiotyku?
- Czy można pić alkohol po antybiotyku?
Każdy z nas słyszał o antybiotykach, a większość stosowała przynajmniej raz w życiu. To silne, bezpieczne i skuteczne leki, pod warunkiem jednak, że są odpowiednio stosowane i zażywane zgodnie ze wskazaniami. Antybiotyki to bardzo szeroka grupa leków, a ich działanie polega na zabijaniu lub hamowaniu wzrostu bakterii. Mają dzięki temu właściwości (odpowiednio) bakteriobójcze lub bakteriostatyczne. To grupa związków, które są naturalnie produkowane w przyrodzie przez inne bakterie lub konkretne gatunki grzybów.
Na co jest antybiotyk? Czy będzie skuteczny na grypę i przeziębienie?
To jedna z największych wątpliwości związanych ze stosowaniem antybiotyków. Wiemy, że skutecznie zwalczają bakterie i niektóre grzyby. Dlatego stosowanie ich w leczeniu chorób wywołanych przez wirusy nie jest właściwe. Są nieskuteczne przy leczeniu przyczyn przeziębienia i grypy. Lekarz może zalecić ich stosowanie przy infekcjach wirusowych układu oddechowego, ale tylko w sytuacji, gdy w ich przebiegu dojdzie do bakteryjnego nadkażenia. W takich przypadkach antybiotykami leczy się więc powikłania choroby wirusowej, a nie samą infekcję.
Zobacz preparaty stosowane na grypę i przeziębienie>>
Przerywanie terapii po kilku dniach, gdy ustępują objawy
To jeden z największych i najbardziej szkodliwych mitów o antybiotykach. Zwykle po kilku dniach terapii chorzy czują się zdecydowanie lepiej i niektórzy przerywają leczenie przekonani, że są już zdrowi. To duże błąd, który naraża pacjenta na nawrót choroby. Dlaczego tak się dzieje? Tłumacząc najbardziej obrazowo - pierwsze dawki antybiotyków zwalczają zdecydowaną większość bakterii lub grzybów. Jednak niektóre mikroby mogą przetrwać i stosowanie antybiotyków przez zalecany czas ma właśnie dać gwarancję, że wszystkie bakterie zostały zniszczone.
Przedwczesne przerwanie terapii niesie także ze sobą ryzyko wykształcenia się odporności na antybiotyki przez te bakterie, które przetrwały. A to skutkuje nie tylko nawrotem objawów, ale znacznym utrudnieniem w doleczeniu choroby.
Czy antybiotyk obniża gorączkę?
Nie, antybiotyki nie mają działania przeciwgorączkowego. Mechanizm ich działania opiera się na zabijaniu lub hamowaniu wzrostu bakterii i niektórych grzybów. Spadek temperatury może być pośrednim skutkiem stosowania antybiotyków, ale nie działają one bezpośrednio na gorączkę.
Czy wszystkie antybiotyki działają podobnie?
Nie, choć mechanizm ich działania opiera się na podobnej zasadzie. Trzeba jednak wiedzieć, że różne antybiotyki zwalczają różne bakterie. Najbardziej skuteczne są te, które działają na konkretny rodzaj bakterii wywołującej chorobę. Aby dowiedzieć się, jaki dokładnie drobnoustrój wywołuje chorobę, należy pobrać od chorego próbkę (wymaz, próbkę krwi, moczu, kału) i sprawdzić wrażliwość bakterii na różne antybiotyki. Nie zawsze jest możliwość oraz czas, aby wykonać takie badanie. W takiej sytuacji lekarz może zalecić stosowanie antybiotyków o szerokim spektrum działania, które działają na wiele rodzajów bakterii.
Niestety przekonanie, że antybiotyk „jest dobry na wszystko” jest błędne i bardzo szkodliwe. Bezwzględnie nie należy w razie choroby samodzielnie decydować o stosowaniu antybiotyków ani sięgać po leki, które zostały po innej terapii.
Antybiotyk a sok grejpfrutowy
Czy sok grejpfrutowy ma wpływ na działanie antybiotyków? Okazuje się, że tak. Ten zdrowy, pełen witamin, minerałów i innych składników o dobroczynnym wpływie na zdrowie owoc, ma wpływ na działanie niektórych leków. Zawarte w soku z grejpfruta furanokumaryny hamują funkcjonowanie enzymu rozkładającego preparat, co skutkuje wysokim stężeniem leków we krwi. W wielu przypadkach efektem jest wystąpienie lub nasilenie działań niepożądanych. Warto sprawdzić w ulotce lub dopytać farmaceutę, czy podczas przyjmowania konkretnego antybiotyku należy unikać picia soku z grejpfruta.
Antybiotyk a doustna antykoncepcja
Faktem jest, że antybiotykoterapia osłabia działanie doustnie przyjmowanej antykoncepcji hormonalnej. W wielu przypadkach substancje czynne tabletek antykoncepcyjnych wymagają aktywacji przez bakterie flory jelitowej. Tych samych, które antybiotyki niszczą podczas leczenia. Podczas stosowania antybiotyków oraz przynajmniej na 7 dni po zakończeniu leczenia warto zatem stosować dodatkowe metody antykoncepcyjne.
Probiotyk a antybiotyk – czy warto stosować?
Podczas stosowania antybiotyków giną nie tylko chorobotwórcze bakterie, ale często także te ważne dla prawidłowego funkcjonowania organizmu. Najbardziej „cierpią” bakterie flory jelitowej i to one wymagają pilnego ratunku. Na pomoc przychodzą im właśnie probiotyki.
Probiotyki to żywność lub preparaty, które zawierają szczepy bakterii o dobroczynnym wpływie na zdrowie. Wspomagają fizjologiczną florę przewodu pokarmowego, dzięki czemu usprawniają jego funkcjonowanie, zapobiegają wystąpieniu biegunki oraz wzmacniają układ odpornościowy.
Aby probiotyk był skuteczny, należy wybierać preparaty, które zawierają szczepy bakterii o potwierdzonym pozytywnym wpływie na florę jelitową w odpowiednio dużej liczbie, m.in. Lactobacillus rhamnosus R001, Saccharomyces boulardii czy Lactobacillus helveticus R0052.
Preparaty i leki osłonowe należy przyjmować każdorazowo na około 2-3 godziny po zażyciu antybiotyku, a także przez 1-2 tygodnie po zakończeniu leczenia.
Przykładowe preparaty osłonowe:
• Dicoflor dla dorosłych, Dicoflor w kroplach dla dzieci
• Acidolac w kapsułkach dla dorosłych, Acidolac baby w saszetkach
Jak długo organizm oczyszcza się z antybiotyku?
Czas utrzymywania się leku w organizmie zależy od tego, jaki konkretnie preparat jest stosowany. Antybiotyk przyjmowany tylko 3 dni może utrzymywać się w organizmie nawet do 7-10 dni. W tym czasie substancje czynne w nim zawarte dalej działają na bakterie. To dlatego tak ważne jest stosowanie preparatów osłonowych jeszcze przynajmniej przez 1-2 tygodnie po zakończeniu zażywania antybiotyków.
Czy można pić alkohol po antybiotyku?
Wiele osób zastanawia się, czy można pić alkohol podczas przyjmowania antybiotyków. Farmaceuci podkreślają, że podczas stosowania jakichkolwiek leków nie powinno się pić alkoholu. Może bowiem dojść do interakcji między składnikami leku a alkoholem, co może z jednej strony osłabić działanie leku, a z drugiej – być przyczyną pojawienia się działań niepożądanych.
