Jak działa e-recepta (elektroniczna recepta)?
Dokładnie od 8 stycznia 2020 roku weszło w życie prawo narzucające na lekarzy obowiązek wystawiania recept wyłącznie w formie elektronicznej. To kolejny etap dużego projektu informatyzacji służby zdrowia w Polsce. Recepty są przypisane do konkretnego konta pacjenta, a do samej jej realizacji w aptece wystarczy telefon lub prosty wydruk informacyjny. Ciągle można dostać receptę papierową, ale jedynie w bardzo wyjątkowych sytuacjach.
Jak działa e-recepta? I jak aktywować Internetowe Konto Pacjenta (IKP)?
W uproszczeniu można powiedzieć, że e-recepta to elektroniczne dane informujące o przepisanym leku, jego dawce i wielkości opakowania, przypisane do konkretnego pacjenta. Zawiera także informacje o przepisującym lekarzu oraz instytucji refundującej dany lek (czyli NFZ).
Informacje te są zapisane na Internetowym Koncie Pacjenta (IKP). To specjalna aplikacja do zapisywania dokumentacji medycznej oraz przechowywania wypisanych recept elektronicznych - każdy z nas je posiada, należy zalogować się na stronie Ministerstwa Zdrowia www.pacjent.gov.pl i rozpocząć korzystanie z indywidualnego konta każdego pacjenta. W jednym miejscu mamy dostęp do historii świadczeń, informację o ubezpieczeniu zdrowotnym i e-zwolnieniach, obecne i historyczne recepty i e-skierowania itd.
Jak zrealizować e-receptę?
Mając już aktywowane Internetowe Konto Pacjenta, lekarz może przypisywać do niego nasze e-recepty. To bardzo wygodne rozwiązanie. Wówczas, aby wykupić lek w aptece wystarczy podać farmaceucie swój numer PESEL i czterocyfrowy kod otrzymany e-mailem lub sms-em.
Farmaceuta znajduje wówczas odpowiednią receptę w systemie informatycznym i na jej podstawie wydaje leki. Bez obaw o złe przypisanie leków, niewyraźne zapisy na recepcie czy zgubienie wydrukowanej recepty.
Jeśli nie mamy jeszcze aktywowanego Internetowego Konta Pacjenta, wówczas lekarz może wydrukować receptę elektroniczną, na której znajdzie się kod kreskowy kodujący informację o konkretnym leku – który pokazujemy farmaceucie oraz 4-cyfrowy kod. Tę samą e-receptę można także otrzymać mailem, wówczas wystarczy w aptece pokazać ją farmaceucie. Taki dokument nie wymaga już ani podpisu ani pieczątki lekarza – wszystkie informacje zapisane są w systemie.
Recepta on-line – zalety i wady
Możliwość wystawiania i obsługi e-recept opiera się na bardzo skomplikowanej wymianie danych pomiędzy Ministerstwem Zdrowia, Narodowym Funduszem Zdrowia a placówkami medycznymi obsługującymi pacjentów. System ten jest połączony dodatkowo z IKP, gdzie każdy pacjent może sprawdzić swoje dane i ma dostęp do swoich dokumentów. Mimo złożoności systemu i ogromnych trudności, jakie wiązały się z uruchomieniem elektronicznego wystawiania recept, ma on wiele zalet. Najważniejsze z nich to:
- Eliminacja pomyłek. Nieczytelne zapisy, brak pieczątki czy niekompletne informacje – to najczęstsze problemy z realizacją papierowych recept w aptece. Wersje elektroniczne eliminują te problemy.
- Brak obaw o zgubienie recepty. E-recepta jest zawsze dostępna w systemie po zalogowaniu na Internetowe Konto Pacjenta (oryginał jest przechowywany w systemie przez 5 lat od daty wystawienia). Nie trzeba się już martwić o zgubienie papierowego wydruku. Nie trzeba też „pilnować” odpisów, bez problemu można je zrealizować w innej aptece.
- Wygoda dla pacjenta. Dzięki e-recepcie nie trzeba osobiście umawiać się na wizyty i stawiać się w przychodni. Czasami wystarczy rozmowa telefoniczna lub konsultacja telemedyczna z lekarzem. To ogromna wygoda szczególnie dla osób długotrwale przyjmujących leki, które regularnie co kilka tygodni musiały stawiać się u lekarza po kontynuację leczenia. Teraz wystarczy telefon by recepta elektroniczna „wylądowała” na IKP. Kolejną dużą zaletą jest fakt, że przy realizacji recept w aptece nie trzeba mieć papierowego wydruku, a wystarczy dostęp do IKP lub e-recepta na e-mailu lub sms-ie. To znacznie ułatwia komunikację i możliwość wykupienia potrzebnych leków członkom rodziny. To duże ułatwienie szczególnie dla opiekunów starszych osób.
Problemem może być odnalezienie się i obsługa e-recept zarówno przez niedoświadczonych lekarzy, jak i przez osoby starsze.
Czy można kupić leki na receptę przez Internet?
Skoro system elektronicznego wystawiania i realizacji recept tak łatwo można obecnie realizować dzięki systemom informatycznym, to czy daje to też możliwość zakupu leków na receptę w aptekach internetowych? Na obecną chwilę (luty 2020) nie jest to możliwe. Nie ma obecnie możliwości zakupu leków na receptę w systemie sprzedaży wysyłkowej.
Prawdopodobnie w bliskiej przyszłości będzie taka możliwość, jednak zakup leków wydawanych na e-receptę przez Internet wymaga opracowania specjalnych systemów przesyłu danych oraz zabezpieczeń chroniących przed niekontrolowanym zakupem leków tą drogą.
Zakup leków przez Internet w tym momencie nie jest możliwy, jednak apteki internetowe dają inną możliwość. Leki na receptę można zarezerwować na stronie e-apteki, a potem wskazać aptekę stacjonarną, w której dany lek będzie można wykupić. Jest wiele e-platform na bazie aptek działających w modelu click&collect. Co oznacza, że lek można zarezerwować na stronie, a następnie wskazać aptekę stacjonarną współpracującą z tą platformą, gdzie lek będzie czekał na odbiór.
Realizacja e-recepty i wykupienie zarezerwowanego preparatu odbywa się jak podczas zakupów w tradycyjnej aptece. To wygodne rozwiązanie, bowiem dzięki niemu mamy gwarancję, że lek rzeczywiście będzie czekał we wskazanej przez nas aptece i możemy go odebrać w dowolnej chwili. Ograniczają nas jedynie godziny otwarcia apteki.
System recept elektronicznych, mimo że początkowo wydaje się skomplikowany, to otwiera wiele możliwości. To też ogromna wygoda, zarówno dla nas samych, jak i w przypadku opieki nad bliskimi. Wystarczy dostęp do Internetowego Konta Pacjenta oraz poznanie kilku prostych zasad działania systemu, by z łatwością z niego korzystać.
