Jak radzić sobie ze stresem?
Incydentalne sytuacje, w którym zmagamy się nawet z bardzo silnym stresem, działają motywująco i zwykle nie odbijają się na naszym zdrowiu. Jednak długotrwały, przewlekły stres nie pozostaje obojętny dla dobrej kondycji organizmu. Na negatywne skutki stresu nie trzeba długo czekać.
Jak objawia się stres?
Każdy inaczej reaguje na stres. Jedni „zajadają” go, podczas gdy inni nie są w stanie przełknąć ani kęsa. Podobnie z innymi symptomami. Jak ciało reaguje na nerwowe sytuacje? Do najczęstszych objawów należą: trudności ze snem, problemy z jedzeniem, zaparcia lub biegunki, przyspieszone bicie serca, trudności z koncentracją, lęki, napady gorąca lub zimna.
Sposób, w jaki organizm reaguje na długotrwałe napięcie nerwowe już nie jest tak oczywisty. Czasami możemy sobie nawet nie zdawać sprawy, że przewlekłe poddenerwowanie to skumulowany w organizmie stres. A ten z pewnością odbije się na naszym zdrowiu. Dlatego już przy pierwszych sygnałach ze strony organizmu warto zareagować. Na tym etapie jeszcze jesteśmy w stanie sobie sami pomóc. Jeśli jednak sytuacja pogłębi się, trudno będzie o samodzielne poradzenie sobie z nią. Potrzebna będzie pomoc specjalisty – psychologa lub psychiatry.
Pamiętajmy, że w radzeniu sobie ze stresem kluczowe jest unikanie go i wypracowanie mechanizmów, w których organizm nie odczuwa objawów i negatywnych skutków sytuacji nerwowych. Ważne jest wypracowanie dystansu do pojawiających się trudności. Starajmy się nie przejmować, a jeśli to możliwe – w taki sposób zmienić tryb życia, by w jak najmniejszym stopniu narażać się na sytuacje stresowe.
To ważne, by wypracować swoistą odporność na stres. Dlaczego? Specjaliści przestrzegają, że przewlekły stres nigdy nie jest obojętny dla organizmu. Skutki długotrwałego napięcia dadzą o sobie znać. Jedne pojawią się po tygodniach trwania napięcia, a inne nawet w kilka lat po jego ustąpieniu.
Przewlekły stres i jego wpływ na zdrowie człowieka – objawy:
- problemy z pracą serca i układu krążenia
- bóle kręgosłupa
- częste i chroniczne bóle głowy
- kłopoty z układem pokarmowym, biegunki i zaparcia, brak apetytu lub łakomstwo
- wrzody żołądka i dwunastnicy
- trudność z utrzymaniem prawidłowej masy ciała, nadwaga i otyłość, zaburzenia odżywiania
- cukrzyca, problemy z metabolizmem węglowodanów
- wypryski, problemy z cerą
- rozregulowanie lub brak miesiączki u kobiet
- problemy z płodnością u obu płci
- wypadanie włosów
- spadek odporności, częste łapanie infekcji.
Skutki zdrowotne przewlekłego stresu
Do objawów wymienionych wyżej trzeba jeszcze dodać osłabienie układu odpornościowego. Hormony stresu (m.in. kortyzol) wpływają na obniżenie poziomu białych krwinek w organizmie, przez co trudniej radzi sobie on z wszelkimi patogenami. Bakterie, wirusy i inne drobnoustroje częściej wywołują objawy chorobowe u osób będących w chronicznym stresie.
Przewlekły stres zwiększa także ryzyko rozwoju chorób z autoagresji (np. Hashimoto, reumatoidalnego zapalenia stawów, Gravesa-Basedova). Trwają badania nad potwierdzeniem obserwacji, z których wynika, że stres jest istotnym czynnikiem rozwoju niektórych nowotworów.
Jak radzić sobie ze stresem i nerwami?
Aby skutecznie wyeliminować stres ze swojego życia, warto jednocześnie działać dwukierunkowo. Przede wszystkim nauczyć się radzić sobie w sytuacjach stresowych, panować nad emocjami i podchodzić do problemów z dystansem. Nie jest to łatwe i wymaga sporej pracy nad sobą, ale jest możliwe do osiągnięcia. To, którym to się udało, przyznają, że zmiana podejścia do przeszkód, które na co dzień stawia przed nami życie, znacząco wpłynęła na ich jakość życia.
Druga droga do eliminacji stresu ze swojego życia polega na unikaniu sytuacji stresowych. Zmiana pracy czy naprawienie relacji z bliskimi potrafią diametralnie zmienić postrzeganie codzienności i zmniejszyć stres na co dzień. Czasami powodem nerwów są nierozwiązane od dłuższego czasu problemy. To klasyczny przykład skumulowanego stresu, który prędzej lub później odbije się na zdrowiu.
Sposoby na stres
Polub i zaakceptuj siebie. Wiele zmartwień ma źródło w niskiej samoocenie i braku pewności siebie. Wówczas wiele „zwykłych” codziennych sytuacji staje źródłem nerwów, gdy nie jesteśmy pewni, czy powierzone nam zadania wykonujemy dobrze. Brak wiary we własne siły to jedno z głównych źródeł problemów z samooceną, pośrednio generująca dużo stresu w codziennym życiu. Warto w takiej sytuacji uświadomić sobie, że nie jesteśmy idealni, każdy ma prawo popełniać błędy. Akceptacja siebie i swoich słabych stron pozwala zyskać spokój wewnętrzny. Pracujmy nad tym, aby mniej emocjonalnie podchodzić do codziennych zadań i dać sobie prawo do popełnienia błędu.
Bądź aktywny. To jeden ze sposobów jak radzić sobie z silnym stresem. Intensywne napięcie nerwowe powoduje wydzielanie dużej ilości hormonu stresu – kortyzolu. Bieganiem, szybkim spacerem, pływaniem, jazdą na rowerze można „wypocić” i wypłukać tę substancję z organizmu, dotlenić go i dać szansę na produkcję sporej ilości endorfin, określanych jako „hormony szczęścia”. Nie bez powodu mówi się, że złe samopoczucie lub stres można „wychodzić”. Aktywność fizyczna to świetny sposób na łagodzenie napięcia nerwowego.
Otaczaj się ludźmi. Wsparcie bliskich ma ogromny wpływ na nasze samopoczucie. Przynależność do społeczności, utrzymywanie relacji, spędzanie wspólnie czasu czasami na błahych czynnościach daje poczucie, że nie jesteśmy sami ze swoimi problemami. Daje możliwość porozmawiania o nich i wygadania się, co natychmiastowo przynosi ulgę i zmniejsza napięcie. Zapobiega także kumulowaniu się przewlekłego stresu.
Znajdź czas dla siebie. Chwila wytchnienia, by oderwać się od bieżących obowiązków i problemów może mieć zbawienny wpływ na psychikę. Włącz ulubioną muzykę, poczytaj książkę, idź na spacer, zajmij się swoich hobby. By rozluźnić się ciało i umysł warto sięgnąć po aromaterapię, masaże i odprężające kąpiele z dodatkiem olejków eterycznych (np. lawendowego, rozmarynowego czy z melisy) lub ziół i minerałów (np. z dodatkiem koncentratu antystresowego BISH do kąpieli). Po takiej sesji relaksacyjnej zmniejsza się napięcie mięśniowe, poprawia krążenie krwi i zmniejsza się poziom adrenaliny i kortyzolu – dwóch hormonów stresu mających istotny wpływ na kondycję organizmu.
Stosuj zdrową dietę. To, co jemy, ma ogromne znaczenie dla naszego samopoczucia. Żaden organ czy tkanka nie są „samotną wyspą” w naszym organizmie. Stan każdego z nich wpływa na metabolizm całego ciała. Żywność wpływa na kondycję układu odpornościowego, pracę serca i układu krążenia, masę ciała i wygląd. Stosowanie zdrowej, zbilansowanej i zróżnicowanej diety utrzymuje organizm w dobrym zdrowiu i świetnej kondycji. Ma to wpływ na psychikę i sposób, w jaki radzimy sobie z przeciwnościami.
Doraźnie możesz pomóc sobie preparatami ziołowymi. Przy silnym stresie i w sytuacjach, na które nie mamy wpływu, można wspomóc się preparatami uspokajającymi z apteki. Zioła na stres i nerwy oparte na wyciągach roślinnych stosowane doraźnie według zaleceń producenta są bezpieczne i nie powodują uzależnienia. Wśród składników uspokajających tabletek ziołowych wyróżnia się wyciągi z: kozłka lekarskiego (tzw. walerianę), melisy, rumianku, chmielu zwyczajnego i ziela serdecznika. Pamiętajmy jednak, aby ich nie nadużywać i stosować jedynie incydentalnie w sytuacjach stresowych.
