Kiedy i w jaki sposób wykonać test owulacyjny?

Test owulacyjny ma pomóc kobiecie ustalić, kiedy dokładnie występują u niej dni płodne. To bardzo pomocna informacja przy kontroli planowania poczęcia i przyszłej ciąży. Jak działają testy owulacyjne? Kiedy je wykonywać? Jak interpretować wyniki?

Najprościej mówiąc test owulacyjny pozwala stwierdzić, czy w organizmie kobiety dochodzi właśnie do jajeczkowania i w którym momencie cyklu właśnie się znajduje. Z tego rodzaju domowych testów diagnostycznych korzystają przede wszystkim panie starające się o dziecko. Im lepsze określenie momentu owulacji, tym większa szansa na poczęcie dziecka. 

Owulacja (jajeczkowanie) pojawia się w okresie kilku dni płodnych występujących mniej więcej w połowie cyklu. Nawet w zdrowym organizmie kobiety czasami trudno jest określić, kiedy dokładnie zachodzi. A to kluczowy moment dla poczęcia dziecka. Testy wykrywające moment owulacji są bardzo pomocne dla par starających się o potomstwo. 

Co ważne, czasami mogą pojawić się także cykle bezowulacyjne i jest to całkowicie naturalne. Wiedza o pojawieniu się dni płodnych (lub nie) daje rozeznanie co do warunków zajścia w ciążę. A z drugiej strony – pozwala uniknąć frustracji, gdy nie udaje się począć dziecka.

Testy owulacyjne można kupić w każdej aptece i drogerii. Produkty różnych producentów mogą nieco różnić się sposobem wykonania i prezentacją wyników, dlatego zawsze przez zastosowaniem warto dokładnie przeczytać załączoną instrukcję. 

Jak działa test owulacyjny?

Domowy test owulacyjny bazuje na poziomie hormonu luteinizującego (lutropiny, LH), którego poziom zwiększa się około połowy cyklu. Dlatego to ważne, aby przed zrobieniem testu obliczyć, kiedy mniej więcej wypada połowa cyklu. Różne kobiety mają różną długość cyklu, to kwestia bardzo indywidualna. A im bardziej precyzyjnie jesteśmy w stanie określić orientacyjny moment jajeczkowania, tym łatwiej będzie nam skorzystać z testu. 

Podczas owulacji komórka jajowa z jajnika wędruje do jajowodu, gdzie może zostać zapłodniona. To jest właśnie ten krótki moment w cyklu, kiedy powinno dojść do zapłodnienia. Przez około dobę od momentu od uwolnienia z jajnika komórka jajowa jest gotowa do zapłodnienia przez plemniki. 

Cały proces dojrzewania kolejnych pęcherzyków i uwalniania komórek jajowych w kolejnych cyklach jest regulowany przez hormony płciowe zmieniające swoje stężenie w organizmie kobiety. Tuż przed jajeczkowaniem dochodzi do gwałtownego wzrostu stężenia hormonu luteinizującego (gonadotropowego) - lutropiny (LH). Zasada działania testów owulacyjnych polega na wykryciu wzrostu stężenia LH w moczu kobiety. To sygnał, że hormon odpowiednio „zadziałał” na jajniki i że w ciągu najbliższego czasu (to zwykle okres od 12 do 36 godzin) może wystąpić owulacja. Dla kobiety to informacja, że to najlepszy moment na zapłodnienie.

Rodzaje testów owulacyjnych

Na rynku dostępne różne rodzaje testów owulacyjnych, a wśród nich:

• paskowe testy owulacyjne – najpopularniejsze, zwykle w opakowaniu jest kilka (np. 5 pasków), by przez kolejne dni potencjalnych dni płodnych wykonywać badanie poziomu LH w moczu; w pojemniczku z zebranym moczem zanurza się pasek, przytrzymuje przez kilka sekund, a po kilku minutach można odczytać wynik
• płytkowy test owulacyjny – za pomocą zakraplacza mocz przenosi się na okienko testu, by po kilku minutach odczytać wynik
• strumieniowy test owulacyjny – niezwykle prosty w zastosowaniu; na teście „tzw. patyczku” znajduje się strefa absorbująca, na którą należy oddać mocz, po kilku minutach można odczytać wynik testu.

Sprawdź domowe testy diagnostyczne>> 

Test owulacyjny - kiedy robić

Kiedy najlepiej wykonać test owulacyjny? Na opakowaniach testów owulacyjnych są zazwyczaj zamieszczone tabelki, które ułatwiają obliczenie najbardziej prawdopodobnego momentu owulacji. Warto się nimi posługiwać, by nie tylko określić długość cyklu, ale też dobrać najbardziej optymalne dni na zrobienie testu. Im bardziej precyzyjnie dobrany moment, tym większa szansa na skuteczność testu, a więc i większa szansa na znalezienie idealnego okresu na poczęcie dziecka.

Korzystając z dołączonej tabeli, można precyzyjnie określić najlepszy dzień na zrobienie testu owulacyjnego. Jeśli kobieta ma nieregularne cykle, powinna spróbować określić średnią długość cyklu i na podstawie tabeli (lub wykresu) odczytać dzień cyklu, od którego warto rozpocząć używanie testów owulacyjnych, by określić jajeczkowanie. Gdy cykle są bardzo długie (powyżej 35-40 dni) lub bardzo krótkie (około 20 dni), wówczas najlepszy moment na wykonywanie testów warto skonsultować z lekarzem.

Kiedy zrobić test owulacyjny - rano czy wieczorem?

By najbardziej precyzyjnie określić moment owulacji, warto wykonywać codziennie testy owulacyjne, przynajmniej przez kilka dni. Dobrze wyznaczyć sobie stałą porę na wykonanie testu i codziennie robić to właśnie o tej godzinie. 

Nie powinno się wykonywać testu owulacyjnego rano, nie zaleca się stosowania do testowania pierwszego porannego moczu. Jest on bardzo skoncentrowany i może dawać fałszywie dodatnie wyniki. Każdy kolejny mocz będzie odpowiedni, na około 1-2 h przed badaniem warto pić nieco mniej płynów. Dlaczego? Zbyt duże spożycie płynów może spowodować powstanie większej ilości moczu, a więc rozcieńczenie ilość hormonu LH.

Jak wykonać test owulacyjny?

Najpopularniejsze są paskowe testy owulacyjne. Warto najpierw przeczytać instrukcję przed użyciem, by dokładnie wiedzieć, jak powinien przebiegać. Każdy z producentów podaje dokładną instrukcję, jak wykonać test owulacyjny. Dobrze się z nią zaznajomić, by otrzymać wiarygodne wyniki, jednocześnie unikając ryzyka pojawienia się fałszywych wyników.

Instrukcja wykonania dla każdego paskowego testu owulacyjnego jest podobna. Zwykle najpierw należy oddać mocz do pojemnika, a następnie włożyć do niego pasek testowy. Często paski mają wyraźną linię, poza którą nie należy go zanurzać. Należy przytrzymać kilka sekund zanurzony pasek, a następnie wyjąć go i położyć na płasko. Po kilku minutach (zwykle to 5 do 10 minut) powinien pojawić się wynik testu. Nie należy przekraczać granicy 10 minut, wówczas może pojawić się na teście sfałszowany wynik.

Pozytywny test owulacyjny a ciąża

W kolejnych dniach określonych jako najlepsze do codziennego wykonywania testu w organizmie kobiety będzie wzrastał poziom LH. Kiedy dojdzie do progowego stężenia, potrzebnego do owulacji i uwolnienia komórki jajowej, na teście pojawi się pozytywny wynik.

To sygnał, że w organizmie kobiety w najbliższym czasie dojdzie do uwolnienia komórki jajowej, która będzie gotowa na zapłodnienie. W takiej sytuacji zalecany jest stosunek seksualny w przeciągu 12 do 36 godzin. Wówczas istnieje najwyższe prawdopodobieństwo zapłodnienia.

Producenci deklarują blisko 98-99% skuteczność testów owulacyjnych. Jednak nie daje to pewności, że po prawidłowym odczytaniu wyniku testu i odbyciu stosunku kobieta zajdzie w ciążę. Test wskazuje, że w organizmie jest wysokie stężenie hormonu LH i dojdzie do uwolnienia komórki jajowej. Nie ma natomiast wpływu na to, czy dojdzie do zapłodnienia i czy dalszy proces rozpoczęcia ciąży potoczy się prawidłowo. Test może być nieskuteczny, jeśli kobieta stosuje antykoncepcję hormonalną lub choruje na PCOS. W takich przypadkach o najlepszym momencie na zapłodnienie powinna porozmawiać ze swoim lekarzem ginekologiem. 

Warto pamiętać, aby nie stosować testów owulacyjnych jako metody antykoncepcyjnej. Domowe testy diagnostyczne są dobrym sposobem na poznanie dobrego momentu na zapłodnienie, ale nie dają skutecznej ochrony przed nieplanowaną ciążą. 

Treści przedstawione w serwisie mają charakter poglądowy i nie powinny być traktowane jak porada lekarska. 

Zdjęcie: Anemone123