Odwodnienie organizmu. 5 skutków utraty dużej ilości wody

Coraz częstsze fale upałów w naszym kraju skutkują rosnącym zagrożeniem utraty zbyt dużej ilości wody. Odwodnienie organizmu to groźny stan, który może być zagrożeniem dla zdrowia, a nawet życia każdej osoby. Najsilniej odczuwają go dzieci i osoby starsze, dlatego należy objąć je szczególną opieką podczas upałów. Jak rozpoznać odwodnienie? Jakie są skutki zbyt dużej utraty wody?

Odwodnienie to stan organizmu, w których dochodzi do utraty zbyt dużej ilości wody i elektrolitów z organizmu. Dochodzi do zachwiania równowagi wodno-elektrolitowej, co zaburza prawidłowe funkcjonowanie organizmu. To niebezpieczny stan, szczególnie dla najmłodszych, ponieważ u dzieci utrata wody zachodzi znacznie szybciej niż u dorosłych. 

To prawda, że odwodnienie najczęściej zdarza się latem podczas upałów, jednak może dojść do niego o każdej porze roku. Ma to związek z przyjmowaniem zbyt małej ilości płynów oraz niektórymi stanami chorobowymi. Biegunka czy wymioty także mogą doprowadzić do utraty zbyt dużej ilości wody i minerałów. 

Odwodnienie – objawy

Początkowe objawy odwodnienia organizmu to:

• rzadsze oddawanie moczu (skoncentrowanego, ciemnożółtego)
• zwiększone pragnienie
• suchość ust, śluzówki jamy ustnej i języka
• brak apetytu
• senność
• bóle głowy
• trudności z koncentracją.

Odwodnienie u niemowląt rozpoznaje się poprzez zapadające się ciemiączko i „schowane” gałki oczne.

Uzupełnienie wody na tym etapie pozwala zahamować objawy i zachować organizm w dobrej kondycji. Jeśli jednak odwodnienie organizmu będzie się pogłębiać, pojawiają się następujące symptomy:

• wahania ciśnienia, przyspieszona akcja serca
• zawroty głowy
• ograniczenie pocenia się, co szczególnie widać w postaci suchej skóry pod pachami i w okolicach pachwin; zahamowanie pocenia się może grozić przegrzaniem organizmu
• zmniejszenie elastyczności skóry, która w dotyku zachowuje się jak plastelina (stąd określenie skóry „plastelinowatej” przy odwodnieniu)
• stan podgorączkowy lub gorączka.

W skrajnych przypadkach przy dużej utracie płynów i elektrolitów mogą pojawić się drgawki lub może nawet dojść do utraty przytomności.

Odwodnienie organizmu - skutki dla zdrowia

Powyższe objawy pokazują skutki zdrowotne dosyć szybko postępującego odwodnienia, głównie z powodu upałów lub przebytej choroby. Istnieje jednak szereg dolegliwości wynikających z lekkiego odwodnienia, ale trwającego dłuższy czas. Jaki jest wpływ odwodnienia na zdrowie?

Nerki – niewystarczające nawodnienie może prowadzić do rozwoju niewydolności nerek. Pierwszym jej objawem jest wspomniane już stopniowe ograniczanie ilości wydalanego moczu. Jeśli odwodnienie trwa krótko, wówczas uzupełnienie wody i elektrolitów pozwala na powrót do optymalnego funkcjonowania. Jeśli natomiast jest to stan długotrwały, wówczas może dojść do przedłużającego się niedokrwienia nerek. Leczenie wówczas już nie jest tak proste, często wymaga terapii nerkozastępczej. 

Zaparcia – osobom cierpiącym na zaparcia zaleca się picie dużej ilości płynów. Ma to rozrzedzić masy pokarmowe w jelitach i ułatwić wypróżnianie. Zbyt mała ilość wody może być jedną z przyczyn przewlekłych zatwardzeń. Odwodniony organizm „odzyskuje” z jelit tak dużo wody, jak tylko się da, co skutkuje zaleganiem twardych i trudnych do usunięcia mas kałowych. Dlatego tak ważne jest utrzymanie organizmu w stanie optymalnego nawodnienia.

Jaskra i choroby oczu – jednym z pierwszych objawów odwodnienia jest zapadanie się gałek ocznych. Spada ilość wody w tkankach gałki ocznej, co ma istotny wpływ na ich funkcjonowanie. Dłuższe odwodnienie może prowadzić to trwałych zmian w obrębie tych struktur.

Skóra i błony śluzowe – suchość ust to pierwszy alarmowy sygnał zbyt niskiego nawodnienia organizmu. I chyba najłatwiejszy do zauważenia. Podobnie błona śluzowa ust i języka. Odwodniona skóra traci jędrność i nawet stosowanie głęboko nawilżających kremów do twarzy (https://apteka.sloneczna24.pl/ziaja-med-kuracja-nawilzajaca-krem-na-dzien-50-ml.html) nie przynosi efektów. Optymalny poziom nawodnienia jest bardzo ważny dla jej zdrowego wyglądu.

Ciśnienie tętnicze i praca serca – zbyt mało wody w organizmie może skutkować zmniejszeniem objętości krwi i spowolnieniem jej przepływu przez naczynia krwionośne. Serce ma problem z jej pompowaniem w normalnym rytmie. Zbyt powolny przepływ przez naczynia skutkuje większą podatnością na odkładanie się składników krwi na ścianach naczyń, co zwiększa ryzyko miażdżycy i choroby wieńcowej.

Jak uzupełniać poziom wody i elektrolitów?

Przede wszystkim stopniowo, ponieważ zbyt gwałtowne nawodnienie organizmu nie jest korzystne. Płyny podajemy małymi porcjami, ale często. Do nawadniania organizmu najlepiej użyć wody niegazowanej lub herbat ziołowych. Istotne jest także dostarczenie organizmowi odpowiedniej porcji elektrolitów. Warto do tego wykorzystać preparaty nawadniające dostępne w aptece bez recepty. Gotowe proszki do rozpuszczenia w wodzie (np. Dicoflor Elektrolity >> lub Orsalit dla dzieci >>) lub tabletki musujące (np. dla dzieci Electrovit Junior >>) stosowane regularne szybko przywracają równowagę wodno-elektrolityczną.